Baltacı Mehmet Paşa Çeşmesi

Osmancık’ta bulunan çeşme, Baltacı Mehmet Paşa’nın birinci sadrazamlığı sırasında 1705 yılında yaptırdığı dört çeşmeden biri ve ayakta olanıdır. Batıya bakan ön yüzünde beyaz mermerden, üç sütun üzerine 18 mısralık bir kitabesi vardır. Çeşme yöreye özgü sarı kesme taştan yapılmıştır. Sivri kemerli ayna taşı üzerinde Dürrizade’nin yazdığı üç sütunlu 18 mısralı bir kitabesi bulunmaktadır. Çeşme günümüze oldukça iyi durumda gelebilmiştir.

 

Koyunbaba Köprüsü

Osmancık İlçe merkezinde Kızılırmak üzerinde bulunan Koyunbaba Köprüsü II. Beyazıt zamanında yapılmıştır. Yapımına 1484 yılında başlanmış, 1489 yılında ta mamlanmıştır. Uzunluğu 250 m., genişliği 7,5 m. olan köprü dikdörtgen kesitli sarı kesme taşlardan yapılmıştır. Sivri kemerli 19 gözlüdür. Ancak bugün zamanla ırmak birikintileriyle dolması nedeniyle 15 gözü görülebilmek tedir. Adını ünlü Türk velilerinden Koyunbaba’dan alan köprünün kitabesi Arapça harflerle yazılmıştır. Birbirine paralel 5 sıradan meydana gelmek tedir. Kitabede köprüyü yaptıran dan bahsedilmekte olup, köprü mimarı hakkında herhangi bir bilgi verilmemektedir.

İskilip Çeşmeleri

İskilip çeşme bakımından zengin bir şehirdir. Şehirde 20 adet nispeten iyi durumda, eski eser özelliği taşıyan çeşme bulunmaktadır. Ayrıca bir kısmı tamamen yok olmuş, bir kısmı da eski eser özelliğini kaybederek günümüze gelmiş 22 adet çeşme daha vardır. Eski mahallelerin dar sokaklarında, meydanlarında ya da bazı anıtsal yapılar (camiler gibi) önünde yapılan bu çeşmelerin çoğu “Hacı Ali Suyu”nu dağıtır. Bu nedenle yöre halkı hemen her çeşmeyi “Haceli” (Hacı Ali) çeşmesi diye bilir. İskilip çeşmelerinden Çay Suyu, Hacı Ali Suyu, Kara Su ve Yivlik Suyu gibi isimler taşıyan sular akmaktadır. Mevcut şehir şebekesi yapıldıktan sonra kullanılan tarihi tek su yolu Hacı Ali Suyu olup Cumhuriyet devrinde gelirleriyle birlikte vakıflardan İskilip belediyesine devredilmiştir. Halen 16 tarihi çeşmeden Hacı Ali Suyu akmaktadır. Tarihi çeşmelerin bir kısmından sadece şehir şebekesi suyu, bazılarından da şehir şebekesi Hacı Ali Suyu ile birlikte akmaktadır. İskilip çeşmeleri büyük şehirlerdeki gibi çok eski tarihlere inen abidevi ve çok süslü örnekler olmamakla birlikte kendi aralarında çeşitli gruplar teşkil edecek çokluktadır. Çoğunluğunda yoğun bir süsleme görülmeyen İskilip çeşmelerinden bazıları süslemesiz ve tamamen sade olup, bunlarda cephe şekillenişi ve yazı ile hareketlilik getirilmiştir. Birkaç çeşmede bir ibrik motifi, bazı çeşmelerde ise kemerlerin kilit noktasındaki yıldız motifleri görülmektedir. Ayrıca yapım, onarım ve ayet-hadis yazılarının yer aldığı kitabeleri hat sanatı ile yapılmış birer süsleme elemanı olarak değerlendirmek mümkündür. Çoğunda Hacı Ali suyu akan İskilip çeşmelerinin arkasında genellikle depoları vardır. Bu çeşmelerin suları açılıp kapanabilen musluklardan akmaktadır. Depolar dolduğunda fazla suların akması için üstte düz boru şeklinde lüleler konulmuştur.